آموزش نوین

 مراحل تدریس ریاضی :

مراحل رشد ذهنی که از ناحیه پیاژه مطرح گردید تحولات چشمگیری را در تدوین کتب درسی بخصوص درس ریاضی بر جای گذاشت که با سن کودکان ارتباط تنگاتنگی داشت . در کنار پیاژه برونر (1966) با تأکید بر وجود مراحل مختلف تدریس سن کودکان را مد نظر قرار نداد و سه مرحله را برای تدریس مفاهیم ریاضی مطرح نمود .

این مراحل عبارتند از :

1.                  مرحله مجسم

2.                  مرحله نیمه مجسم

3.                  مرحله مجرد (ذهنی) .

مرحله کجسم به معنای یادگیری از طریق عمل کردن می باشد در حالیکه در مرحله نیمه مجسم از تصویرها برای پیدا کردن الگوها استفاده می شود و ارائه مرحله مجرد به معنای استفاده از نمادها از طریق فرضیه هایی است که می توانند کشف کنند .

به نظر نگارنده در مرحله مجسم معلم تلاش می نماید تا یک مفهوم ریاضی را برای کودکان عینی نماید و این موقعیت را بوجود آورد که کودکان بتوانند آن مفهوم مورد نظر را احساس نمایند و مصداق آن را تجربه نمایند . در مرحله نیمه مجسم سعی می گردد که از غلظت مرحله مجسم کم کم کاسته شود و دریافت مفهوم آرام آرام به طرف ذهنی شدن هدایت گردد و نهایت این که در مرحله ذهنی مفهوم مورد نظر کاملاً ذهنی می گردد و کودکان در قالب تفکر و اندیشه می توانند د حالت انتزاع به فعالیت خود ادامه دهند . در پایان ذکر این نکته ضروری است که معلمان در قالب مراحل سه گانه تدرییس تلاش می کنند که از راه استدلال و برهان مفهوم مورد نظر را به شکل فعال برای کودکان ثابت نمایند .

 

اصولی که در تدریس ریاضی باید رعایت شود :

اصل را به معنای مختلف نظیر ، مبدأ ، اساس ، رکن ، قاعده و ریشه ی درخت بکار برده اند و نیز به معنای مبنا نیز به کار آمده است . یعنی مبنای چیزی که چیز دیگری بر آن مبتنی است . به این اعتبار اصل منشأ و سرچشمه ی رفتار و فعالیت انسان خواهد بود . منظور از اصول آموزش ریاضی مواردی است که در رابطه با فعالیت معلمان در کلاسهای درس مبنای کار و عمل شاگرد و معلم در رابطه با یکدیگر می باشند که در حین آموختن ، فراگرفتن ، هدایت کردن و پرورش یافتن هم شاگرد و هم معلم را بکار می آید . این اصول باید از ناحیه معلمان در رابطه با تدریس ریاضی به شاگردان مورد نظر قرار گیرند . از جمله اصولی که در رابطه با آموزش ریاضی باید در مد نظر داشت عبارتند از اینکه :

باید دقت نمود که مطالب آموختنی متناسب با رشد هوشی کودکان عرضه گردند . به عبارتی دیگر باید از مبانی رشد یادگیری مطلع بود تا سطح آغاز تدریس را مشخص کرد .

در آموزش دادن مفاهیم ریاضی رغبتهای طبیعی کودکان بخصوص علاقه ی آنها به بازی باید مد نظر باشد .

باید در نظر داشت که یادگیری مطالب جدید به کمک مطالب قبلی صورت می پذیرد . بنابراین معلمان باید از دانش قبلی فراگیران مطلع شوند . به عبارت دیگر باید مطمئن بود که شاگردان  پیش نیازهای مربوط به مفهوم مورد نظر را می دانند .

باید دقت نمود که یادگیری ریاضی در مقایسه با سایر دروس با کندی صورت می گیرد . لذا نباید در تدریس مفاهیم ریاضی عجله به خرج داده شود . باید تفاوتهای فردی کودکان را در یادگیری فراموش نکرد .

باید سعی گردد کار گروهی در آموزش ریاضی به روش معمول تبدیل گردد ت جرأ ت اندیشیدن و تفکر برای حل مسائل در آنان تقویت گردد .

باید سعی گردد احتیاج به حافظه را به حداقل رساند .

باید به فراگیران فرصت داده شود که شیوه ی تفکرشان را منعکس کنند . باید فراگیران ترغیب شوند که درباره ی آنچه که آموخته اند با دیگر فراگیران به بحث و گفتگو بپردازند .

باید سعی گردد تجربیات فراگیران به عنوان عامل اصلی فعالیت کلاس واقع گردد تا برای آنها لذت بخش باشد و انگیزه ی آنها تقویت گردد .

باید از اشتباهات فراگیران ، برای دسترسی به فرآیندهای فکری آنها استفاده کرد .

باید سعی نمود که روشهای یادگیری مناسب به فراگیران آموزش داده شود .

نباید تقویت پاسخ های صحیح فراگیران مورد غفلت قرار بگیرد .

باید در نظر داشت که ترس از ریاضی تأثیر مستقیم و منفی در یادگیری ریاضی دارد . بنابراین باید از روشهایی استفاده کرد که فراگیران در کلاس درس ، احساس آرامش ، موفقیت و کامیابی نمایند تا نگرش آنها به ریاضی مثبت و میزان یادگیری بالا برود .

باید در نظر داشت که غیر فعال بودن فراگیران در جریان تدریس مباحث ریاضی باعث خواهد شد که بطور طبیعی پژوهش کردن را فراگیران نیاموزند ، ارتباط بین مفاهیم درونی را نکنند ، اندیشه ی انتقادی پیدا نکنند ، درصدد ابداع راه حلهای تازه برای حل مسائل برنیایند ، توانایی فرموله کردن پیدا نکنند و مدیریت خوبی را بر منابع و فرصتها و امکاناتشان اعمال ننمایند .

از پرداختن به بازنمایی کلامی دانش ریاضی پرهیز کنیم و در عوض به فراگیران آموزش دهیم که چگونه می توانند از اصول و قواعد حساب و هندسه در زندگی روزمره بهره بگیرند .

سعی کنید کلیه ی مباحث ریاضی (هندسه ، حساب ، آمار و ... ) مد نظر باشد و دانش آموزان در تمام زمینه های ریاضی فعال باشند و ابعاد آنها را در نظر داشته باشند .

باید توجه نمود که فرآیند دسترسی به پاسخ مسائل به اندازه ی خود مسائل اهمیت دارد به عبارتی نباید به کودکان القاء گردد که مسئله ی مطرح شده تنها یک راه حل دارد بلکه راه حلهای مختلفی برای حل یک مسئله وجود دارد . که کودکان از آن طریق می توانند مسئله ی خود را حل کنند .

معلمان باید بدانند که چه چیزی می خواهند انجام دهند تا بتوانند جهت رسیدن به ‌آن روش مناسب را در پیش بگیرند که منجر به تحقق اهداف گردد .

از سوی دیگر فعالیتهایی که از شاگردان خواسته می شود باید دلیلش برای شاگردان مشخص گردد و آنها دلیل اعمالی را که انجام می دهند بدانند و با انگیزه ی بیش تری به فعالیت بپردازند .