سفارش تبلیغ
صبا ویژن

ریاضیات دبستان چرا و چگونه؟(42)

نحوه تنظیم مطالب ریاضی دوره ی ابتدایی :

محتوایی که در دورس ریاضی دوره ی ابتدایی ارائه شده است از یک قاعده هایی تبعیت می نماید که از آن با عنوان « روش حلزونی »1 نام برده می شود . این روش بدین ترتیب می باشد

که ابتدا یک بحث ریاضی از یک پایه‌ای شروع می گردد و کم کم هر چه پایه ها بالاتر می روند مطالب و محتوای مربوط به آن بحث در پایه جدید متناسب بارشد و توانائی های ذهنی کودکان از دامنه وسیع تری برخوردار می گردد و کاربردهای آن مبحث بیشتر مورد توجه قرار می گیرد .

اشتباهی که گاهی مواقع برخی همکاران مرتکب می شوند این است که می گویند مطالب فلان پایه سخت است در صورتی که سخت نیست بلکه نسبت به پایه قبل دامنه و سطح آن گسترده شده است و مطلب جدیدی از همان بحث تدریس می گردد .

فرض اگر مبحث جمع را در نظر آوریم خواهیم دید که ابتدا جمعهای اساسی نوع اول تدریس می گردد . در کلاس دوم جمع های اساسی نوع دوم تدریس می گردد در ادامه جمع اعداد دو رقمی بدون انتقال مورد بحث قرار می گیرد و بعد انتقال در یکان و دهگان تدریس می شود . در کلاس سوم جمع چند عدد با یکدیگر و امتحان جمع تدریس می شود ، در کلاس چهارم بکارگیری خواص جمع در قالب مسأله ها مطرح می گردد و همچنین جمع در کسرها تدریس می گردد . در کلاس پنجم نیز جمع در کسرها ادامه پیدا می کند و علاوه بر آن در جمع اعداد مخلوط ، جمع اعداد مرکب ، جمع اعداد اعشاری و مسائل خود را نشان می دهد . اگر به روندی که مبحث جمع در کتب دوره ی ابتدایی داشت دقت شود نشان دهنده ی توسعه و گسترش بحث جمع در ابعاد متعددی که جمع کاربرد دارد می باشد .

ظهور مباحث جدید در جمع در پایه های مختلف به معنای مشکل تر شدن آن نمی باشد . بلکه صرفاً به معنای پرداختن به دامنه کاربرد جمع می باشد و این بحثها با دوران رشدی کودکان با توجه به یافته های روانشناسی کودک و یادگیری مطابقت دارد . نمودار روش حلزونی در خصوص مبحث جمع کتب ابتدایی به شکل زیر خواهد بود .

 


محتوای مطالب ریاضی دوره ی ابتدایی :

محتوای کتب ریاضی را سه دسته مطالب به شرح زیر تشکیل می دهند :

الف) مطالبی که جنبه ی قرار دادی دارند و حافظه در بخاطر سپاری آنها نقش اصلی دارد و تفکر دخالت چندانی ندارد . مثل شکل اعداد ، علائم و نهادها ،  نوشتن جمع به صورت ستونی یا عمودی و ...

ب) مطالبی که جنبه ادراکی دارند و باید فهمیده شوند . در این دسته مطالب تفکر نقش اساسی ایفا می نمایند مثل مفهوم اعداد ، معنای علائم و نمادها ، انجام محاسبات متعدد و ...

ج) مطالبی که جنبه بازی و سرگرمی دارند . در این مطالب هم حافظه ، هم تفکر و هم مهارت خاصی مد نظر می باشد . برخی از این مطالب جنبه تست هوش نیز دارند . فرضاً تکمیل کردن یک تصویر براساس شماره اعداد می طلبد که شاگردان اولاً شکل اعداد را به خاطر آورند ثانیاً تفکر کنند که چگونه آنها را به هم وصل کنند ثالثاً بتوانند با استفاده از ابزارهای مختلف عمل وصل کردن را انجام دهند .

در یک تقسیم بندی دیگر محتوای ریاضی را می توان به سه گروه زیر دسته بندی نمود .

الف . مجموعه مطالب در رابطه با حساب

ب . مجموعه مطالب در رابطه با هندسه

ج. مجموعه مطالب جانبی


ریاضیات دبستان چرا و چگونه؟(43)

 چگونگی حل مسائل کتب ریاضی :

 

مفهوم مسأله :

مسأله عبارت است از یک موقعیت جدید و تازه‌ای که شخص در برخورد با آن راه حل از پیش ساخته شده‌ای ندارد . ( رحیم آبادی )

دلایل طرح مسأله در کتب درسی :

برای طرح مسأله در کتابهای درسی دلایل چندی را می توان عنوان نمود از جمله1 :

1.    ازطریق حل مسأله همه شاگردان میتوانند در تمام مراحل و اشکال آموزش مشارکت کنند.

2.    از طریق حل مسأله مهارت تحلیل و استدلال در شاگردان تقویت می گردد .

3.    حل مسأله وظایف و تکالیف جدید و دشواری در اختیار شاگردان قرار می دهد .

4.    حل مسأله دانش آموزان را ترغیب میکند تا روش خاص خود را در حل مسأله ابداع کنند.

5.                       حل مسأله قوه ادراک و فهم شاگردان را افزایش می دهد .

6.    حل مسأله عامل عمده ی شکل دهی به فعالیتهای یک کلاس می باشد .

7.    مسأله باعث می گردد که شاگردان خود موقعیت را کشف کنند و سؤالات مرتبط را تنظیم کنند .

راهکارهای حل مسائل کتب ریاضی :

معمولاً دانش آموزان در حل مسائل کتب درسی مشکلات عمده‌ای دارند . از این رو لازم است راهکارهایی جهت حل مسائل کتاب به شاگردان ارائه گردد . برخی از این راهکارها عبارتند از اینکه :



1 -  آگاتا جیمز و همکاران ، ترجمه دکتر محمد رضا کرامتی ، آموزش ریاضی به کودکان دبستانی ، رشد ، 1382 ص 109 .


ریاضیات دبستان چرا و چگونه؟(44)

این راهکارها عبارتند از اینکه :

1.    شاگردان را باید هدایت کرد که مسأله را بفهمند . برای این منظور بخواهید که متن مسأله را دقیق بخوانند و با زبان خودشان توضیح دهند که مسأله چه می گوید و چه می خواهد .

ادامه مطلب...